Czym jest toksyna botulinowa?
Toksyna botulinowa wytwarzana jest przez beztlenowe bakterie Bacillus botulinus. Początkowo toksynę botulinową wykorzystywano do leczenia napięcia mięśniowego (m.in. u osób po udarach oraz dzieci z porażeniem mózgowym). Z czasem toksyna botulinowa znalazła zastosowanie w profesjonalnej kosmetologii, dermatologii i medycynie estetycznej, ponieważ doskonale wygładza zmarszczki, poprawia jędrność skóry i delikatnie modeluje rysy twarzy. Już pod koniec lat 80. XX wieku zaczęto wykonywać pierwsze zabiegi estetyczne toksyną botulinową. W polskich gabinetach metodę tę zastosowano w 1996 roku, szybko zdobywając rynek.
Jakie efekty daje toksyna botulinowa?
Zabieg polega na ostrzykiwaniu toksyną botulinową typu A partii twarzy, którą chcemy wygładzić, ujędrnić i odmłodzić. Toksyna botulinowa typu A to naturalne białko bakteryjne, które pozwala nie tylko redukować zmarszczki, ale także blokować impulsy nerwowe. Toksyna botulinowa hamuje produkcję acetylocholiny, która w organizmie ludzkim jest odpowiedzialna za proces przenoszenia sygnałów między neuronami. Mięśnie nadmiernie się nie kurczą, ponieważ nie są wysyłane neuroprzekaźniki. Takie działanie zapobiega naturalnemu rozluźnieniu twarzy i powstawaniu nowych zmarszczek. Warto jednak podkreślić że proces zaniku siły mięśni w płytce ruchu spowodowany działaniem toksyny botulinowej jest odwracalny i całkowicie bezpieczny. Nie ma żadnego wpływu na działanie funkcji nerwowych (ostrzyknięta skóra nadal pozostaje wrażliwa na dotyk).
W dermatologii i medycynie estetycznej toksynę botulinową wykorzystuje się przede wszystkim do korygowania brwi i wygładzania zmarszczek:
-
Poprzecznych czoła
-
Pionowych czoła (pomiędzy łukami brwiowymi, tzw. lwich zmarszczek)
-
Kurzych łapek
-
Dolnej powieki (pod oczami)
-
Nad górną wargą (tzw. zmarszczek palacza)
-
Króliczych
Efektem toksyny botulinoweju jest ograniczenie pracy gruczołów potowych – zabieg toksyną botulinową pomaga osobom borykającym się z nadpotliwością pach, dłoni lub stóp. Można go zastosować u osób cierpiących na szczękościsk (związany z nadmierną pracą mięśni żwaczy) oraz w leczeniu przewlekłych migren (toksyna botulinowa zmniejsza zbyt duże napięcie mięśniowe).
Wskazania do zabiegu
Zastrzyki z toksyny botulinowej stosowane są w celach leczniczych i estetycznych (w tym przypadku podaje się o wiele mniejsze dawki, dobierane indywidualnie dla Pacjenta). Toksyna botulinowa doskonale sprawdza się dla osób, które chcą uzyskać świeży, młodszy i bardziej pozytywny wyraz twarzy, ukryć efekty zmęczenia i starzenia się skóry.
Wskazaniem do zabiegu są m.in.:
-
Zmarszczki w różnych partiach twarzy (kurze łapki, zmarszczki pod oczami, lwie zmarszczki itp.)
-
Zmarszczki na szyi
-
Korekta brwi
-
Zmiana rysów twarzy spowodowana starzeniem (toksyna botulinowa osłabia siłę mięśni mimicznych i pozwala modelować twarz)
-
Bruksizm i szczękościsk
-
Nadpotliwość pach, dłoni i stóp
-
Silne migreny
Przeciwwskazania
Przeciwwskazaniem do zabiegu są:
- ciąża i okres laktacji,
- uczulenie na toksynę botulinową typu A,
- uczulenie na albuminę ludzką,
- infekcje skórne twarzy (m.in. silny trądzik),
- zaburzenia krzepliwości krwi,
- gorączka i stany podgorączkowe (także w okresie bezpośrednio przed zabiegiem),
- przyjmowanie antybiotyków lub antykoagulantów,
- zaburzenia przewodnictwa nerwowo-mięśniowego (zespół Lamberta Eatona, miastenia gravis),
- genetyczne schorzenia o charakterze nerwowo-mięśniowym.
Około 2 tygodnie przed zabiegiem należy odstawić przyjmowanie następujących leków:
- aminoglikozydy,
- aminochilony,
- D-penicylamina,
- cyklosporyna,
- linkomycyna, tetracyklina, polimyksyna.
Jak przygotować się do zabiegu?
Stosowanie toksyny botulinowej w celach estetycznych jest całkowicie bezpieczne i nie wymaga wykonywania specjalistycznych badań. Lekarz medycyny estetycznej przeprowadza wywiad z Pacjentem na temat chorób (bardzo ważne jest, aby osoby poddające się zabiegowi nie cierpiały na schorzenia o podłożu neurologicznym osłabiające siłę mięśni). Kolejnym krokiem jest ocena stanu skóry, ponieważ infekcje (np. intensywny trądzik) są przeciwwskazaniem do zastosowania toksyny botulinowej. Ważne jest także, aby Pacjent nie przyjmował leków przeciwbólowych, przeciwgorączkowych i rozrzedzających krew (z kwasem acetylosalicylowym). Gdy specjalista wykluczy ewentualne przeciwwskazania, ustala termin wizyty i dobiera odpowiednią dawkę dopasowaną do indywidualnych uwarunkowań oraz efektu, który chcemy uzyskać.
Jak przebiega zabieg?
Zabieg wykonuje się w warunkach ambulatoryjnych. Zabig polega na precyzyjnej iniekcji toksyny botulinowej typu A. Do ostrzykiwania lekarz wykorzystuje jednorazową strzykawkę i cieniutką igłę. Przed zabiegiem skórę odtłuszcza się i dezynfekuje preparatem bezalkoholowym. Najczęściej specjaliści stosują krem znieczulający, który jest nakładany na skórę około 30 minut przed zabiegiem. Zabieg jest niemal bezbolesny – ostrzykiwanie skóry powoduje niewielki dyskomfort (Pacjenci często porównują go do ukąszeń komara).
Liczbę wstrzyknięć dobiera się do miejsca poddawanego zabiegowi. Przy zmarszczkach na czole toksynę botulinową najczęściej wstrzykuje się w 8 miejscach, w okolicach kurzych łapek jedynie w 3, a na dolnych powiekach w 1 lub 2 miejscach. Po iniekcji skórę się schładza i smaruje kremem zawierającym witaminę K, aby zapobiec siniakom. Cały zabieg przeciętnie trwa około 10-15 minut.
Zalecenia po zabiegu
Po zabiegu toksyną botulinową należy:
-
Przez 4 godziny nie pochylać głowy w dół (nie schylać się, nie kłaść)
-
Unikać masażu skóry w miejscach wstrzyknięć (mogłoby to spowodować spłynięcie preparatu do niższych partii twarzy)
-
Przez 24 godziny nie spożywać alkoholu
-
Nie podejmować zbyt dużej aktywności fizycznej
-
Przez 2 tygodnie nie korzystać z solarium i sany (nie jest wskazane nadmierne nagrzewanie ostrzykniętej skóry)
Możliwe objawy po zabiegu
Po zabiegu toksyną botulinową mogą pojawić się:
-
Niewielkie krwiaki w miejscu wstrzyknięcia (gdy igła natrafi na naczynko krwionośne), siniaki powinny wchłonąć się po kilku dniach
-
Niewielki obrzęk – powinien samoistnie zniknąć w około 2 godz. po zabiegu
-
Delikatne mrowienie w miejscu iniekcji
-
Lekkie obniżenie brwi
-
Lekkie uniesienie brwi (przy zabiegach na zmarszczki czołowe)
-
Nadmierne zwiotczenie mięśni (jego efektem jest opadanie kącika ust lub powieki)
-
Ból głowy (ustępuje po przyjęciu środka przeciwbólowego dostępnego bez recepty)
Większość tych reakcji powinna ustąpić po kilku dniach. Nadmierne zwiotczenie mięśni zwykle jest efektem nieco za dużej dawki toksyny botulinowej, ale powinno ono ustąpić po koło 2-6 tygodniach (gdy to nie nastąpi, niezbędna jest konsultacja lekarska). Toksyna botulinowa nie pozostawia blizn czy innych widocznych uszkodzeń, miejsca wstrzyknięć są całkowicie niewidoczne dla otoczenia. Działania niepożądane występują bardzo rzadko.
Jak długo utrzymują się efekty zabiegu toksyną botulinową?
Toksyna botulinowa zaczyna działać już po około 2 – 3 dniach od iniekcji. Pełny efekt jest widoczny po 7 – 14 dniach. Najczęściej efekty zabiegów toksyną botulinową dla zmarszczek utrzymują się od 4 do 6 miesięcy (długość jest uzależniona od indywidualnych predyspozycji). Przy leczeniu nadpotliwości efekty są widoczne od 9 nawet do 12 miesięcy. W tym czasie tworzą się nowe zakończenia nerwowo-mięśniowe, które powstrzymuje toksyna botulinowa. Zabieg można powtarzać co około 6 – 8 miesięcy (ważne, aby nie wykonywać go częściej niż co 3 miesiące).
